۹۰ روز بدون خاموشی

به گزارش برق نیوز، "آرش کردی" مدیرعامل شرکت توانیر در یادداشتی که در اختیار یکی از مطبوعات قرار داد درباره علل توقف خاموشی‌های مکرر پس از دو سال نوشت: امسال حتی یک کیلووات ساعت هم محدودیت برای بخش خانگی به دلیل کمبود برق اعمال نشد و برنامه‌های مدیریت بار صنایع و بخش کشاورزی نیز به گونه‌ای تدوین شد که ثبات و تنظیم محصولات در بازار دچار چالش نشود، این مقدمه؛ شاه بیت و نتیجه همه برنامه‌های یک‌ساله تدوین شده برای تامین برق تابستان امسال و گذر از پیک برق است که با دقت و وسواس بسیار، از همان ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم تدوین و در جلسات هفتگی که با حضور مستمر وزیر نیرو با همه شرکت‌های برق به صورت حضوری ویدئوکنفرانسی برگزار می‌شد، پیگیری و نقاط ضعف و قوت آن بررسی شد.

با نگاهی جزئی‌تر، پاسخ به این پرسش که برنامه‌های مدیریت بار چگونه تدوین شد تا تابستان سخت امسال بدون خاموشی سپری شود، نیازمند مرور پله به پله آن و واشکافی دلایل خاموشی‌های سال ۱۴۰۰ بود. از این منظر، متخصصان و کارشناسان صنعت برق با بررسی دلایل بروز خاموشی‌ها و ناترازی‌های سال ۱۴۰۰، برنامه‌ای تدوین کردند که شاکله آن بر ۴ محور اصلی استوار بود:

۱. تولید و تامین
۲. آمادگی شبکه سراسری
۳. مدیریت تقاضا و مصرف
۴. برنامه ریزی و هماهنگی

در بخش تولید و تامین برق برای افزایش ظرفیت تولید نیروگاه‌ها از طریق به مدار آوردن نیروگاه‌های جدید و بازتوانی نیروگاه‌های موجود، خاتمه تعمیرات نیروگاه‌های کشور به ظرفیت ۱۱۱ هزار مگاوات تا پایان اردیبهشت‌ماه، برنامه‌ریزی مناسب تولید برقابی برای اخذ حداکثر انرژی در تابستان با تاکید بر حفظ ذخایر آبی به منظور استفاده ار بخش‌های شرب و کشاورزی، افزایش واردات برق، بازسازی نیروگاه‌های دارای آسیب جدی و خرید از مولد‌های برق ادارات، صنایع و سایر بخش‌ها به عنوان رئوس اصلی و عملیاتی تدوین و برای هر کدام ریزبرنامه‌هایی براساس پتانسیل‌های موجود و نیاز شبکه تعریف شد.

در بخش آمادگی شبکه سراسری، برای توسعه شبکه‌های انتقال و توزیع برق، انجام تعمیرات تجهیزات شبکه و استفاده حداکثری از ظرفیت تجهیزات شبکه برنامه‌ریزی شد.

در بخش مدیریت تقاضا و مصرف نیز همراهی دولت با وزارت نیرو کارساز شد و یکی از بزرگترین طرح‌های تشویقی و بازدارنده در قالب تعرفه‌های جدید تعریف و طرح‌های تشویقی کاهش مصرف در بخش خانگی و کشاورزی به اجرا در آمد. این موضوع باعث شد تا نزدیک به ۴۰ درصد از مشترکان، مصارف خود را در سطح الگو یا پایین‌تر از الگو نگاه دارند و از مشوق‌های صنعت برق که ۵ برابر هزینه فروش برق بود، برخوردار شوند.

همچنین برای مدیریت مصرف در بخش اداری نیز برنامه‌ریزی دقیق و گسترده‌ای صورت گرفت تا علاوه بر جلوگیری از اختلال در فعالیت‌های اداری و اقتصادی کشور، از پتانسیل‌های صرفه جویی در این بخش استفاده بهینه‌تری شود.

اما در بخش صنعتی که در نگاه نخست شاید چالش برانگیز‌ترین بخش برنامه‌های مدیریت بار باشد، برای نخستین بار با هماهنگی وزارت صمت برنامه‌ها به گونه‌ای تدوین شد تا نه تنها ثبات و نظم ارائه محصولات در بازار به هم نریزد، بلکه تولید نیز کاهش نداشته باشد. مصداق این سخن آمار‌های مصرف برق صنایع است که به مدد کنتور‌های هوشمند نصب شده، اکنون به طور لحظه‌ای قابل رصد است.

براساس همین آمار‌ها نیز می‌توان به قطعیت از افزایش مصرف برق ۱۱ درصدی صنایع نسبت به مدت مشابه سال گذشته سخن گفت که این موضوع نه تنها خط بطلانی بر تمام پیشگویی‌هایی که خاموشی‌ها را در تابستان امسال قطعی می‌دانستند کشید، بلکه اکنون می‌توان از برخی تلاش‌های دلال‌ها و واسطه‌ها سخن گفت که به طور مثال در بخش سیمان قصد اخلال در بازار و افزایش قیمت‌ها را داشتند، اما به دلیل آنکه این صنعت هیچگاه در تامین برق دچار محدودیتی که باعث افت تولید شود، دچار نشد، برنامه‌های این گروه سودجو نیز با شکست مواجه شد. کوتاه سخن آنکه با هماهنگی وزارت صمت، دیسپاچینگ برق و بخش توزیع، برنامه‌ها به‌گونه‌ای تدوین شد که تنظیم و ثبات بازار در محصولات متنوع صنعتی دچار چالش و معضل نگردد.

لازم به ذکر آنکه در کنار این برنامه‌ها، موضوع شناسایی، کشف و جمع‌آوری مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز، بهینه سازی مصرف با اولویت بخش روشنایی معابر و اطلاع رسانی، فرهنگ سازی و آگاه سازی عمومی نیز به طور گسترده در دستور کار قرار گرفته بود.

اما آخرین محور یعنی برنامه‌ریزی و هماهنگی به عنوان یکی از مهمترین اقدامات برون سازمانی برق که نقش مهمی در آرامش جامعه ایفا می‌کند عملیاتی و به طور گسترده هماهنگی با استانداران، تشکیل کارگروه مدیریت تقاضا در سطح ملی و استانی و برگزاری مانور‌های آمادگی تامین برق برنامه ریزی و اجرایی شد.

اجرای این برنامه‌ها باعث شد تا بخشی از پتانسیل‌های استخراج نشده در حوزه تولید برق، برنامه‌های مدیریت بار و افزایش راندمان آشکار شود در ادامه به برخی از آن‌ها به طور اجمالی اشاره می‌شود:

• در اجرای این برنامه‌ها، مشترکان همکاری کننده در این بخش مطابق ضوابط اجرایی برنامه‌های پاسخگویی بار، مشمول پاداش همکاری شدند که تعداد تفاهم نامه‌های منعقد شده در بخش صنعت، کشاورزی نسبت به سال گذشته افزایش و اجرای برنامه‌ها در قالب این تفاهم نامه نیز با نظم بهتری به انجام رسید.
• در سال جاری هیچ خاموشی در بخش خانگی اعمال نشد.
• در حالی که سال گذشته در اوج نیاز مصرف ۶۷۰۱۲ مگاوات با ناترازی بیش از ۱۲ هزار مگاواتی مواجه بودیم، امسال با وجود افزایش نیاز مصرف برق به ۶۹۲۷۷ مگاوات، شبکه برق مدیریت و ساعات پیک بدون خاموشی سپری شد.
• با هماهنگی وزارت صمت و اجرای دقیق برنامه‌های مدیریت بار، تنظیم و بازنویسی برنامه‌ها حتی پس از اجرا براساس جلسات هم اندیشی با اصناف، تولید محصولات صنعتی کاهش نیافت و این محصولات دچار نوسان قیمتی نشدند.
• برنامه‌های مدیریت بار در صنایع غذایی و دارویی هیچ‌گاه اجرایی نشد و تامین برق این گروه از صنایع با وجود آنکه با صنعت برق تفاهم‌نامه همکاری منعفد کرده بودند، به طور کامل تامین شد تا نیاز دارویی و غذایی کشور به طور طبیعی تامین شود.
• اجرای برنامه‌های مدیریت بار برق در شهرک‌های صنعتی تنها محدود به یک روز در هفته و حدفاصل ساعات ۱۲ ظهر تا ۱۲ شب شد و در بقیه روز‌ها و ایام هفته، هیچ محدودیتی برای شهرک‌های صنعتی وجود نداشت که این موضوع نیز با جابه جایی تعطیلات اخر هفته برای واحد‌های صنعتی مستقر در این شهرک‌ها قابل جبران بود.
• امسال تامین برق صنایع در ساعات شب، بدون محدودیت حداقلی اجرا و حتی در بسیاری از ساعات این محدودیت‌ها به طور کامل رفع شد. این روند باعث شد تا پیک شب برای نخستین بار شاهد رشد چشمگیری نسبت به سال‌های گذشته باشد.
• با پیش دو دوره قبوض صادر شده، بیش از ۴۰ درصد از مشترکان مشمول پاداش‌های مدیریت مصرفی شدند و این بدان معناست که این گروه از مشترکان مصارف خود را به زیر الگو‌های استاندارد کاهش داده بودند.
• استفاده مولد‌های خود تامین صنایع و ادارات، به ۸۰۰ مگاوات رسید که نسبت به سال گذشته افزایش بیش از ۲۰۰ مگاواتی را نشان می‌دهد.
• تولید برق نیروگاه‌های تولید پراکنده در زمان اوج نیاز مصرف برق شبکه برق به ۱۲۰۰ مگاوات رسید که نسبت به سال گذشته افزایش ۱۰ درصدی را نشان می‌دهد.

در پایان باید از همه گروه‌های مصرفی، صاحبان صنایع، اصناف و بخش اداری و خانگی تقدیر کرد که همراهی آن‌ها در به ثمر نشستن برنامه‌هایی که به بخش‌هایی از آن به طور کوتاه اشاره شد، نقشی چشمگیر و بسیار موثر داشت.