تبعات منفی مصرف مازوت در نیروگاه‌های کشور

به گزارش برق نیوز، مصرف سوخت‌های فسیلی به جز گاز در نیروگاه‌های حرارتی حاوی موادی هستند که باعث رسوب‌زایی و خوردگی بر روی سطوح داغ بویلر می‌شوند. این خوردگی بیشتر در سوپرهیترها، نگهدارنده‌ها و ایرهیتر‌ها اتفاق می‌افتد. برطرف کردن آسیب‌های وارده شده به این تجهیزات مستلزم خروج اضطراری نیروگاه بوده که تعمیرات و آماده‌سازی دوباره نیروگاه جهت بهربرداری، مستلزم هزینه‌های سنگین است.

به طور کلی استفاده از مازوت (نفت‌کوره) موجب افزایش ۵۰ درصدی هزینه تعمیر، نگهداری و بهره‌بردای نیروگاه‌های حرارتی می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که در صورت تخصیص مقادیر بالاتر از ٤٥ درصد از سهم سوخت مصرفی نیروگاه‌های بخاری به مازوت، به ازای هر ١٠ درصد افزایش، به طور متوسط یک درصد راندمان، سه درصد ضریب بهره‌برداری و حداقل سه میلیون مگاوات ساعت ظرفیت تولید ناویژه نیروگاه‌های بخاری کشور کاهش می‌یابد.

علل فنی افزایش هزینه‌های نیروگاه

با توجه به میزان بالای گوگرد موجود در سوخت مازوت، نیاز به حفظ دمای ١٥٠ درجه سانتی‌گراد گاز‌های (حاصل احتراق) خروجی از گرم‌کن‌های هوا به منظور جلوگیری از خوردگی این تجهیزات وجود دارد که این اقدام مستلزم آن است که گرمایش هوای ورودی به این گرم‌کن‌ها به صورت مداوم صورت پذیرد که خود نیازمند مصرف انرژی و در نتیجه افزایش مصرف بخار است.

با توجه به گروانروی بالای سوخت مازوت، جهت استفاده در مشعل‌ها نیاز به افزایش دمای آن تا بازه ١٠٤-١٢٤ درجه سانتی‌گراد وجود دارد که این امر نیز منجر به استفاده مداوم از سیستم گرمایش مازوت و مصرف بخار می‌شود.

طبق اسناد فنی نیروگاه شهید رجایی قزوین، در صورت استفاده ازسوخت مازوت به دلیل ضرورت استفاده از بخار اتمایز برای پودر کردن این سوخت، سه متر مکعب در ساعت برای هر واحد بخار آب دمین مصرف می‌شود که این میزان برای یک روز و برای چهار واحد این نیروگاه به ٢٨٨ متر مکعب می‌رسد. در حالی که ظرفیت بخار کمکی اتمایز سوخت مازوت می‌توانست برای تولید یک مگاوات مورد استفاده قرار بگیرد و برای یک روز و برای چهار واحد ٨٢ مگاوات ساعت انرژی شود.

مصرف بخار سوت بلاور در زمان استفاده از سوخت مازوت، ٨.٤ مترمکعب در ساعت است که با فرض ٥٠ درصد استفاده در روز از سوت بلاورها، برای یک روز و برای چهار واحد ٦٥ مگاوات ساعت انرژی خواهد شد.

افزایش تعداد خروج‌های اضطراری (ضریب خروج اضطراری) واحد‌ها به منظور رفع نشتی‌های دود ناشی از افزایش خوردگی داکت‌های دود و در نتیجه کاهش عمر المان‌های بویلر به دلیل تنش‌های حرارتی ناشی از خروج اضطراری و راه‌اندازی‌های مکرر، از دیگر اثرات مخرب معمول ناشی از مصرف بلند مدت مازوت در نیروگاه‌ها است. لازم به توضیح بوده که افزایش تعداد دفعات راه‌اندازی از دلایل کاهش عمر بویلر است.

گرفتگی ایرهیتر‌ها (ژانگستروم) در اثر استفاده از سوخت مازوت (بخصوص با کیفیت پایین) و همچنین افزایش خوردگی و تخریب این تجهیز منجر به افزایش فشار کوره می‌گردد و جهت کنترل و کاهش فشار کوره نیاز به محدودیت بار و یا افزایش تعداد دفعات خروج اضطراری واحد به منظور شست‌وشو و ترمیم سیل‌های ژانگستروم‌ها است.

افزایش نشتی از لوله‌های بویلر (در بخش‌های فوق داغ) در اثر تبعات ناشی از خوردگی زیاد هنگام استفاده از سوخت مازوت (بخصوص با کیفیت پایین) منجر به محدودیت در تولید (به منظور کاهش نشتی آب و بخار) و افزایش ضرایب خروج واحد‌ها می‌شود. همچنین افزایش تجمع رسوبات روی جداره بیرونی لوله‌ها منجر به کاهش تبادل حرارت و افت دمای بخار خروجی بویلر و در نتیجه کاهش توان تولیدی می‌گردد.

به دلیل خارج شدن شرایط محصولات احتراق خروجی از دودکش از استاندارد‌های زیست محیطی هنگام استفاده از سوخت مازوت و همچنین افزایش خوردگی داکت‌های دود خروجی بویلر و نشت دود و تبعات زیست محیطی ناشی از آن در اثر استفاده از سوخت مازوت بنا به الزامات نهاد‌های زیست محیطی و منطقه‌ای، اغلب نیروگاه یا با اعمال جرایم مربوطه مواجه شده یا مجبور به کاهش بار تولیدی واحد و یا خروج واحد‌ها از مدار می‌گردد.

گرفتگی مکرر سرنازل مشعل‌ها در اثر استفاده از سوخت مازوت منجر به افزایش فشار سر نازل مشعل‌ها می‌شود و نیاز به افزایش تعداد دفعات خروج مشعل‌ها از مدار به منظور بازدید و تمیزکاری و یا تعویض سرنازل‌ها و کاهش بار لازم بدین منظور وجود دارد.

با توجه به موارد فوق، استفاده از سوخت مازوت باعث فرسودگی نیروگاه، کاهش راندمان و افزایش هزینه‌های نیروگاه‌های بخاری می‌شود و متاسفانه این افزایش هزینه‌ها در محاسبات فروش برق در نظر گرفته نمی‌شود.